Description

พระราชหัตถเลขาและลายพระหัตถ์กว่า ๓๐๐ ฉบับที่มีไปมาระหว่าง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับพระราชโอรส สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถระหว่าง พ.ศ. ๒๔๓๙ จนถึงสิ้นรัชกาลที่ ๕ ใน พ.ศ. ๒๔๕๓ ครอบคลุมช่วงเวลาที่เป็นหัวเลี้ยวหัวต่อประวัติศาสตร์สยามและรัสเซีย สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจักรพงษ์เสด็จไปทรงศึกษาวิชาการทหารที่รัสเซียภายใต้พระอุปถัมภ์ของจักรพรรดินิโคลัสที่ ๒ เป็นเวลานาน ๘ ปี ในระหว่างประทับที่นั่น เอกสารเหล่านี้มีความน่าสนใจและให้รายละเอียดของสถานศึกษาของพระองค์ที่โรงเรียนนายร้อยมหาดเล็กหลวง พระบรมวงศานุวงศ์แห่งโรมานอฟ กิจวัตรประจำวัน เศรษฐกิจและการเมือง บทบาทสยามที่รัสเซียต้องการให้เป็นฐานทางยุทธศาสตร์ในภูมิภาคตะวันออกเมื่อมกุฎราชกุมารนิโคลัสได้เสด็จมาเยือนสยามใน พ.ศ. ๒๔๓๔ อันเป็นส่วนหนึ่งของการประพาสตะวันออกไกลเพื่อเปิดทางรถไฟทรานส์ไซบีเรียทางฝั่งตะวันออกที่เมืองวลาดิวอสต๊อกใน พ.ศ. ๒๔๓๖ ด้วยการต้อนรับอย่างยิ่งใหญ่จากรัชกาลที่ ๕ ก่อให้เกิดมิตรภาพที่ยั่งยืนระหว่างสองประเทศ ซึ่งรัสเซียมีส่วนช่วยป้องกันการรุกรานของฝรั่งเศสในขณะที่พระราชหัตถเลขาของรัชกาลที่ ๕ ก็เผยให้เห็นถึงความรักระหว่างพ่อกับลูก เรื่องราวภายในพระราชวงศ์สยาม การเมืองการปกครองและเรื่องราวเชิงลึกในราชสำนัก ที่ไม่เคยเปิดเผยที่ไหนมาก่อน ยังมีการพบโทรเลขรายงานเหตุการณ์ที่สำคัญ เช่น การปฏิวัติใน พ.ศ. ๒๔๔๘ ที่ให้ข้อมูลอันน่าสนใจและจดหมายไม่กี่ฉบับระหว่างสมเด็จฯ เจ้าฟ้าจักรพงษ์กับพระคู่รักสาวรัสเซีย เอกาเทรินา เดสนิตสกายาหรือแคทยา ก่อนที่ทั้งคู่จะไปเสกสมรสกันที่กรุงคอนสแตนติโนเปิลและได้มาอยู่ร่วมกันในสยาม